DIAGRAM PARETO

Vilfredo Pareto jest autorem zasady 20/80, znana jako zasada pareto. Opiera się ona na twierdzeniu, iż 20% przyczyn powoduje 80% skutków.

Przykłady zasady Pareto:

Działanie zasady możesz zaobserwować w życiu codziennym

  20% ubrań nosisz przez 80% czasu

  20% seriali na Netflix’ie stanowi 80% oglądalności

  Z 20% znajomych utrzymujesz 80% kontaktu

Równie dobrze można odnieść zasadę Parto do dowolnego wyspecjalizowanego obszaru. Doskonałym przykładem jest tu firma produkcyjna:

  20% produktów generuje 80% przychodu

  20 klientów generuje 80 przychodów

  20% surowców zajmuje 80% powierzchni magazynowej

  20% reklamacji generuje 80% kosztów

  20% operacji zajmuje 80% czasu

  20% czasu trwania spotkania przynosi 80% efektów

Ciekawostką jest, że zasada ta została sformułowana dopiero około 30 lat po śmierci Pareto. W roku 1951 Joseph Juran, amerykański autorytet w dziedzinie zarządzania opisał zasadę „vital few, and trivial many” w swojej publikacji pt. „Quality Control Handbook”. Dotyczyła ona tendencji do wykorzystywania poprawnie jedynie niewielkiej części zasobów przez przedsiębiorstwa. Z kolei Pareto zajmował się kwestią dysproporcji bogactwa w społeczeństwie i właśnie podczas tych badań również zauważył występowanie zasady 20/80. Niestety nie opisał jej dokładnie. Zrobił to dopiero J. Juran uniwersalizując ją i nadając nazwę Zasada Pareto.

Zasada Pareto jest głównym kryterium stosowanym w Analizie Pareto, czyli narzędziu służącym do określania kluczowych przyczyn wystąpienia danego problemu, zjawiska. Z tejże analizy wyewoluowała, skoncentrowana na gospodarkę materiałową przedsiębiorstw, tzw. Analiza ABC, która grupuje produkty w zależności od wartości jaką przynoszą lub wielkości zapotrzebowania.

Poniższy przykład przedstawia Wykres Pareto w Excelu

1. Przygotowanie danych

Należy zebrać dane na temat przyczyn występowania danego zjawiska/problemu. Można to zrobić wykorzystując dane archiwalne, np.: wyciągając dane z systemu ERP lub innych baz danych. Najczęściej będziesz korzystał z takiego rozwiązania analizując dane jakościowe, wydajnościowe lub sprzedażowe, o ile spływają z produkcji na bieżąco.

Wśród danych dotyczących sprzedaży zasada Pareto pomoże namierzyć Ci, które z twoich produktów przynoszą największy przychód lub którzy z twoich klientów kupują największą część twojej produkcji.

Analizując wydajność możesz zilustrować najmniej lub najbardziej obciążone stanowiska, procesy lub najbardziej czasochłonne operacje.

W obszarze jakości zasada pareto świetnie ilustruje, które produkty mają największą liczbę braków, lub jakie przyczyny najczęściej powodują ich powstawanie.

Zasada Pareto bardzo dobrze sprawdza się przy określaniu kluczowych marnotrawstw. Tutaj dane wejściowe najczęściej będą pochodzić z pomiarów i obserwacji. Może to być np.: chronometraż stanowiska, który pozwoli nam zidentyfikować kluczowe straty czasu w procesie.

Zebrane dane należy przedstawić w formie tabeli.

2. Sortowanie danych

Kolejny krok to uporządkowanie danych w kolejności malejącej. Jeżeli korzystasz z Excela to wystarczy użyć polecenia sortuj. Ten krok jest niezbędny do wyznaczenia skumulowanych udziałów, które przekształcimy na wykresie w tzw. Krzywą Lorenza.

3. Wyznaczenie udziałów procentowych poszczególnych przyczyn.

Następnym ruchem jest dodanie do tabeli danych kolumny z udziałem procentowym wystąpień każdej z przyczyn w całkowitej liczbie wystąpień.

4. Wyznaczenie skumulowanych udziałów

Mając powyznaczane indywidualne udziały procentowe możesz dodać kolumnę ze skumulowanymi udziałami. Dzięki temu lepiej będzie można zobrazować zasadę pareto.

5. Określenie 20 % kluczowych przyczyn

Wykorzystując zasadę pereto Przyczyny dające sumaryczny udział 80% są kluczowym obszarem zainteresowań.

6. Wizualizacja wyników

Gdy masz już przygotowaną tabelę, to najwyższa pora umieścić wyniki na wykresie. Wykres ilustrujący wyniki analizy jest nazywany Diagramem Pareto. Jest też często wzbogacany przez wspomnianą wcześniej krzywą skumulowanych udziałów – tzw. krzywą Lorenza. Takie przedstawienie sytuacji daje więcej czasu na wysnucie wniosków, a zasada Pareto została wdrożona w proces.

7. Zebranie wniosków

Po zakończeniu analizy znane są kluczowe przyczyny, którymi należy się zająć. W tym celu można wykorzystać tzw. Arkusz A3 żeby rozbić daną przyczynę na czynniki pierwsze i dotrzeć do źródła jej występowania.

Zasada pareto to jedno z najpopularnieszych narzędzi do analizy danych. Ma tak szerokie zastosowanie, że można ją wykorzystać w każdym aspekcie życia. Wystarczy zobaczyć ostatnie 20 ubrań w których się chodziło, żeby dojść do wniosku, że to w nich spędza się najwięcej czasu. Można się zastanowić dlaczego tak jest? Dlaczego nie jest to klasyczne 50/50? Przecież zasada pareta wydaje się sprzeczna z naszą intuicją. Wynika to z naszego podświadomego działania, jeżeli czujemy, że coś „działa” bardziej skupiamy się nad uzyskaniem z tego „efektów”. Naturalnie podejmujemy wiele decyzji i działań, bo z porostu mamy na to czas i tak kształtujemy nasz życie. Z punktu widzenia społecznego występuje coś takiego jak „społeczny dowód słuszności”, czyli jeżeli inni realizują dane działania to my chętnie też je podejmiemy. Kiedy Pareto badał majątek ludzi doszedł do wniosku, że 20% osób ma majątek 80% świata, a dziś ta zasady 80 20 jest już bliższa 95/5. Wynika z tego, że ludzie bogaci stają się coraz bardziej bogaci, jednak proces ten jest długoterminowym działaniem. Zasada pareto ma również duże zastosowanie w zarządzanie sobą w czasie. Brian Tracy uważa, że te 3 czynności generują 90% całkowitych efektów. Pierwsze 20% całego czasu, który przeznaczysz na planowanie, pozwoli zaoszczędzić Ci 80% czasu potrzebnego na osiągnięcie wcześniej założonych celów.