Realizacja strategii firmy produkcyjnej i wizja rozwoju

Wyobraź sobie, że jesteś producentem drewna. Masz tartak. Zastanawiasz się jaką strategię działania obrać dla swojego przedsiębiorstwa. Wokół czyha sporo konkurentów, a wy walczycie o klientów tak, że aż wióry lecą. Pytanie czy dobrym kierunkiem jest poszukiwanie innowacyjnych technologii i rozwiązań, aby przyciągnąć uwagę i zachęcić większe grono? Czy to zwiększy Twoją przewagę? Być może tak, a być może spowoduje uziemienie kapitału i konieczność podniesienia cen, z racji wyższego kosztu wytworzenia.

Tu trzeba stwierdzić, że pewnością masz przed sobą jeszcze inne alternatywy. Pamiętaj, klient chce drewna. W pewnym momencie swoich starań dojdziesz do tego, że trudno będzie Ci już coś zmienić, czy udoskonalić w produkcie. Dlatego sposobem na zainteresowanie oraz większy popyt może stać się zupełnie coś innego. Twoja doskonałość operacyjna. Sprawne udzielanie odpowiedzi na zapytania, kompleksowe ofertowanie, szybkie terminy realizacji, zgodna ilościowo i jakościowo dostawa. Brzmi przystępniej i naprawdę może być wystarczające!

Strategia biznesowa nie musi być i nie jest niczym grecki bóg. Nie spłynie do Ciebie z niebios – wymaga Twojej pracy. Nie musi też być czymś nieziemskim, wygórowanym, czy zupełnie innowacyjnym…

W ostatnim artykule „Czy budowanie strategii przedsiębiorstwa produkcyjnego na nowy rok ma sens?” mówiliśmy o kontekście przeszłości, a także doraźnych wyzwaniach, której obejmują budowanie strategii firmy. Wszystkie tamte refleksje, jak i ta treść, którą tu przeczytasz mają zdjąć zły czar. W wyścigach XXI wieku zapominamy, że żeby być wielkim, nie trzeba wynaleźć perpetuum mobile. Dlatego też zapraszam Cię do kontynuacji wątku, w którym odkryjemy, że nie taki diabeł (strategia firmy) straszny, jak go malują.

1. Wyzwanie strategiczne czyli przygotowanie do strategii przedsiębiorstwa
2. Dobra strategia, czyli jaka?
3. Czym jest przyszłość dla strategii przedsiębiorstwa?

Wyzwanie strategiczne czyli przygotowanie do strategii przedsiębiorstwa

W artykule „Czy budowanie strategii przedsiębiorstwa produkcyjnego na nowy rok ma sens” mogłeś zapoznać się z kilkoma wskazówkami, które zmniejszą blokadę wejścia przy planowaniu strategii. Spróbujmy jednak skupić się jeszcze nad jednym przedsięwzięciem, które może wydarzyć się przed samym opracowywaniem.

Jeżeli masz wrażenie, że jako prezes nie masz czego zaproponować swoim pracownikom, albo zastał Was środek roku i chcesz przygotować front prac, możesz zacząć od wyzwania strategicznego.

Spróbujmy je sformułować.

1. Może być to zaanonsowany etap pilotażowy, w którym to spotykasz się z liderami obszarów oraz wybranymi pracownikami. Spotkania mogą odbywać się cyklicznie, raz w tygodniu, bądź raz na dwa tygodnie (może to też być oczywiście inny interwał czasowy).
2. Do podniesienia skuteczności spotkań potrzebna jest agenda, ramy czasowe oraz Wasz deadline (data zamknięcia wyzwania).

3. Co powinno być przedmiotem rozmów oraz działań gromadzenia i analizy danych:

• jak obecnie prezentują się Wasze zasoby?
• jak wyglądają procesy w Waszej organizacji? Które przynoszą wartość, a które są pomocnicze, bądź zbędne?
• jakie rodziny produktów cieszą się największym zapotrzebowaniem u klientów, a jakie są najbardziej sprzyjające z perspektywy możliwości produkcyjnych?
• jak prezentuje się gospodarka magazynowa i łańcuchy dostaw? Być może warto ją usprawnić przy pomocy odpowiednich narzędzi, np. aplikacji Magazyn
• jak kształtuje się sprzedaż?
• co obecnie oferuje Wasz rynek i konkurencja?
• jakie są Wasze mocne i słabe strony?
• czy macie możliwość wdrażania nowych produktów, jeśli tak, to jaki jest czas wdrożenia?

4. Do rozstrzygnięcia każdego z pytań możecie wykorzystać pomocnicze metody i narzędzia zarządzania strategicznego:

• Model Kano – do analizy satysfakcji klienta względem jakości oraz stopnia realizowanej usługi, wytwarzanego dobra,
• Analiza cyklu życia produktu – do weryfikacji nabywania i utraty zdolności produktu w perspektywie czasu, w relacji ze sprzedażą i zyskiem,
• Analiza cyklu życia technologii
• Analiza otoczenia PEST – do analizy sytuacji makrooczenia w oparciu o takie obszary jak polityka, ekonomia, socjokultura i technologia,
• Macierz Rynek-Technologia – konfrontująca istniejące, powiązane i nowe technologie z takimi samymi odpowiednikami rynków (istniejącymi, powiązanymi i nowymi),
• Model QFD, tzw. Dom Jakości – konfrontujący wymagania klientów i ich wagę z parametrami technicznymi wyrobu oraz wyrobów konkurencyjnych,
• Macierz Portera – do weryfikacji zależności firmy na tle konkurencji z uwzględnieniem budowania przewagi oraz czynników kosztowych,
• Macierz BCG – analiza portfelowa prowadząca do zdefiniowania optymalnej strategii zarządzania,
• Analiza finansowa,
• Analiza SWOT – do badania szans, zagrożeń, mocnych oraz słabych stron jakie firma ma,
• Analiza wpływu i dojrzałości procesów,
• mapowanie SIPOC, VSM,
• mapowanie procesów biznesowych na bazie BPMN,
• Benchmarking,
• Charakterystyka klientów.

5. W żadnym wypadku nie musicie wykorzystywać wszystkich metod, ba, możecie nie użyć nawet ani jednej. Najważniejsze jest, aby każde spotkanie prowadziło Was do zebrania konkretnych informacji, nie poruszało wszystkich wątków na raz oraz zaczynało przynosić składające się w całość wnioski.
6. Taka analiza działania przedsiębiorstwa pozwoli Wam stworzyć mapę, bądź przewodnik. A te z kolei przygotują Was do faktycznego procesu opracowywania strategii. Nie bez powodu może być nazwana wyzwaniem. Wiąże się bowiem z koniecznością wyjścia poza strefę komfortu oraz spróbowania swoich ambicji, i tyczy się to zarówno Ciebie, jak i Twoich pracowników.

Zbierając wszystkie te punkty w całość, wyzwanie strategiczne nie jest więc samym w sobie tworzeniem strategii przedsiębiorstwa, nie jest także wiążące i nie obarcza Was ryzykiem podjęcia złej decyzji co do kierunku działania firmy. Stanowi jednak solidny fundament do rozpoczęcia prac i daje czas na oswojenie się z tematem. A to jest naprawdę istotne, szczególnie jeśli zabieracie się za to po raz pierwszy.

Dobra strategia, czyli jaka?

Misja oraz wizja rozwoju firmy – zacznijmy od dlaczego?

Planowanie, a następnie realizacja strategii działania firmy będzie prowokować Cię do zadania pytania „Od czego zaczynamy?”, „Jakie są priorytety?”. I zanim rzucisz się w wir określania wagi poszczególnych projektów, zadaj sobie pytanie zerowe:

Dlaczego? Dlaczego „coś” robimy? Dlaczego istniejemy?

Zdefiniowanie misji da Ci umocowanie, przekonanie o słuszności. Wiedza o tym gdzie jesteś i dlaczego właśnie tu, pozwoli Ci pójść dalej, do ludzi, z zamiarem zadeklarowania wizji – czyli tego do czego będziecie dążyć. Znowu, to nie musi być coś wyrywającego z butów Twoich pracowników i konkurencję. Może wyrażać wyzwanie, ale zachęcać jednocześnie do jego stopniowej realizacji.

W formie inspiracji, bazując na nagraniu webinaru „Czy tworzenie strategii na nowy rok ma sens?”, gość spotkania, Pan Marek Waliszak CEO Opinion Strefa Druku podzielił się wypracowanymi przez firmę założeniami odnośnie ewaluacji wizji. Jej alternatywy brzmiały następująco:

Jesteśmy cyfrową fabryką XXI wieku.

Jesteśmy jedną z najlepszych firm w Europie konkurującą czasem dostawy.

Chcemy być lepsi od… (nazwa konkurencji).

Chcemy, aby 57% naszych zleceń było wysyłanych do klienta tego samego dnia.

Jak określić cele strategiczne firmy? – przykłady

Mając zdefiniowaną misję oraz wizję, nie będzie wystarczało powiedzenie: „chciałbym żebyśmy wszyscy osiągnęli to…”. Konieczne będzie omówienie z pracownikami drogi dojścia do celu, aby wskazać im plan działania. Cele strategiczne firmy nie zawsze będą musiały mieć jedną ścieżkę. Na początku najistotniejsze będzie osadzenie kilku alternatyw, które po prostu dadzą zrozumienie.

Dla lepszej interpretacji, przytoczmy przykłady celów strategicznych, bazując na wspomnianej wcześniej doskonałości operacyjnej oraz 5 obszarach, wokół których została zbudowana strategia firmy OPINION. Były to: finanse, klienci, rozwój, procesy, które tworzą wartość oraz ludzie.

Finansowe cele strategiczne firmy* (Planowane rezultaty):

• Zwiększenie przychodów ze sprzedaży o 3 miliony PLN w ciągu 3 lat,
• Zwiększenie przychodów ze sprzedaży czołowego wyrobu XY o 40% w ciągu 5 lat,

Przykłady celów strategicznych dotyczących klientów* (Przygotowanie do podołania potrzebom):

• Zwiększenie liczby nowych klientów o 20% w ciągu 2 lat,
• Zapewnienie najlepszej obsługi klienta na bazie poprawy wskaźnika OTIF: jakości oraz ilości dostaw,

Cele strategiczne organizacji ukierunkowane na rozwój* (Przygotowanie do wzrostu):

• Wprowadzenie 2 nowych produktów na rynek każdego roku, w perspektywie pięciu lat,
• Otwarcie nowego oddziału do 2028 roku,

Cele długoterminowe firmy skierowane na procesy, które przynoszą wartość* (Realizacja spraw organizacyjnych):

• Poprawa wydajności w procesie X o 12% do 2025 roku,
• Wzrost produktywności przy wytwarzaniu wyrobu Y o 7% w ciągu 3 lat,

Strategiczne cele przedsiębiorstwa skierowane na ludzi* (Zbudowanie świadomości oraz ożywianie potencjału):

• Budowanie programów rozwojowych skierowanych na pracownika,
• Utrzymanie obecnej wielkości zatrudnienia, zapobieganie wypaleniu, zredukowanie rotacji.

*  Obszary celów bazują na nagraniu webinaru „Czy budowanie strategii na nowy rok ma sens?”. Jednak podane przykłady mają charakter losowy i nie dotyczą firmy OPINION.

W tym miejscu warto wspomnieć, że dosyć często pojęcie „strategia biznesowa” urasta do rangi wielkiej, grubej księgi planów oraz projektów. Tymczasem do przelania wszystkich założeń może wystarczyć Wam nawet zwykła kartka A4. I choć proces przygotowania do definiowania jest zwykle żmudny i czasochłonny, to liczy się prosty finał.

O tym czy będzie ona dobra, będzie świadczyło to czy da Wam szansę spełniania ambicji, czy będzie adekwatna do rzeczywistości oraz zrozumiała. Co więcej, jeśli w definicji strategii pojawi się budowanie doskonałości operacyjnej wcale nie będzie to oznaczało konieczności poprawy wszystkich procesów, a w głównej mierze tych, które stanowią o dodawaniu wartości dla klienta. Droga ta powinna przypominać ewolucję, a nie być skomplikowaną rewolucją.

Czym jest przyszłość dla strategii biznesowej?

Skoro strategia firmy powinna przypominać ewolucyjne przedsięwzięcie należy złączyć teraz na osi teraźniejszość oraz przyszłość.

A przyszłość to oczekiwane rezultaty oraz zmieniające się warunki otoczenia.

Na pierwsze trzeba będzie poczekać, a do drugiego elastycznie się dostosować.

Aby utrzymać sprawczość, która pozwoli przełożyć wcześniejsze słowa na działanie, przyda Wam się kilka elementów:

• skaskadowanie projektów oraz celów,
• jasny, transparentny podział odpowiedzialności (np.: z wykorzystaniem macierzy RASCI),
• zabezpieczenie zasobów,
• wskaźniki oraz czynniki sukcesu, które pozwolą Wam weryfikować czy i na ile zmierzacie do stanu przyszłego,
• prezentacja danych oraz postępów prac w miejscach dostępnych dla wszystkich pracowników (sprzyja budowaniu świadomości oraz zaangażowania),
• instytucjonalizacja zmiany, czyli otwarcie biura promocji Kaizen, programu sugestii oraz pomysłów pracowniczych, które mogą dopełniać realizację planu strategicznego,
• cykliczne konfrontowanie, czy aby wypracowana strategia jest/będzie adekwatna do zmian na rynku oraz wewnątrz organizacji – zarówno w bieżącej ocenie, jak i w prognozach.

Strategia rozwoju firmy – podsumowanie

Chcąc złapać w całość działania strategiczne firmy produkcyjnej jeszcze raz zaproszę Cię do szczegółowego przejścia przez poniższy cykl, który poprowadzi Ciebie oraz Twój zespół przez kolejne kroki. Znajdziesz tam wiele pytań, na które warto sobie odpowiedzieć, a także konkretne przykłady, które mogą stać się dla Was inspiracją:

1. Jak opracować strategię dla firmy produkcyjnej? – misja, wizja i tworzenie wartości
2. Jak wyznaczyć kierunki i cele strategiczne dla firmy produkcyjnej
3. Kaskadowanie strategii w firmie produkcyjnej – OGSM, OKR, Hoshin Kanri
4. Jak połączyć strategie w spójne cele, wskaźniki i projekty dla różnych działów
5. Jak monitorować realizację strategii w firmie produkcyjnej
6. 8 najczęstszych błędów przy opracowywaniu oraz kaskadowaniu strategii w firmie produkcyjnej MŚP

Do tego pozostawiam wskazówki rozwojowe dla Ciebie oraz Twoich podopiecznych: