Layout – ustawienie maszyn na hali produkcyjnej

Layout to widok z lotu ptaka na cały obszar lub fragment pomieszczenia z umiejscowieniem wszystkich elementów. W kontekście zarządzania produkcją obszarem ukazanym na layoucie jest hala produkcyjna, a najistotniejszymi elementami z punktu widzenia Lean są maszyny i stanowiska robocze.

Firmy planując zakup dodatkowych maszyn, często poświęcają niewystarczającą ilość czasu na rozplanowanie ich rozmieszczenia, dodatkowo nie kierując się przy tym zasadami Lean. Nie traktują dużych odległości pomiędzy stanowiskami jako problemu oraz nie zwracają uwagi na ciągłość przepływu materiału. W konsekwencji na hali produkcyjnej powstają marnotrawstwa w postaci nadmiernego transportu, zapasów międzyoperacyjnych czy zbędnych ruchów poprzez redukcje dostępnej przestrzeni, zarówno w skali makro jak i mikro.

Layout w skali makro – to odzwierciedlenie ułożenia wszystkich elementów na całej hali produkcyjnej. Analizując layout w skali makro, skupiamy się na zagwarantowaniu ciągłego przepływu, tworząc liniowe i gniazdowe formy organizacji stanowisk roboczych, redukując odległości pomiędzy stanowiskami kooperującymi, tym samym zmniejszając czas operacji transportowych.

Layout w skali mikro – to layout poszczególnych stanowisk roboczych lub obszarów, wraz ze wszystkimi elementami niezbędnymi do wykonywania pracy. Mówimy tu o całym otoczeniu maszyny i przestrzeni roboczej operatora wraz ze sposobem poruszania się po nim. W związku z tym oprócz zapewnienia swobodnego przepływu czynników produkcji na stanowisku, należy zadbać również o ergonomiczne warunki pracy. Optymalizację w skali mikro możemy osiągnąć stosując narzędzia 5S.

Podstawowym narzędziem analizy przepływu produktu jest Diagram spaghetti. Jest to schemat wizualizujący przejście wszystkich elementów produktu przez kolejne procesy i operacje wykonywane na stanowiskach roboczych na hali produkcyjnej.

Dzięki naniesieniu na plan zakładu wszystkich ścieżek którymi elementy się poruszają powstaje mapa, która ukazuje nam przepływ w procesie produkcyjnym. Pozwala to na zgodne z rzeczywistością przedstawienie ruchu wyrobu po terenie zakładu, a także na dokonanie obliczeń pokonywanych odległości.

Na podstawie analizy przepływu materiałów można określić miejsca, gdzie przepływ jest zakłócony. Na bazie analizy stanu obecnego, przepływu materiałów, obliczeniom zależności stanowisk i kilku innych składowych można zaprojektować stan przyszły ustawienia maszyn.